Naar volgende pagina

Voeding

Muizen zijn van natuur echte alleseters en eten wat zij vinden. Dit is voornamelijk eiwit- en zetmeelrijk voedsel zoals graan, zaden, insecten en larven. In het wild bepalen zij zelf wat zij eten en instinctief eten zij gebalanceerd. Het is belangrijk om een gevarieerd dieet te geven zodat de muizen gebalanceerd eten en zo de essentiële voedingstoffen tot zich nemen.

In de dierenwinkel kan je knaagdierenvoer of voer speciaal voor muizen aanschaffen. Dit is gemengd voer bestaande uit verschillende soorten zaden en brokjes. Naast gemengd voer zijn er ook (laboratorium)brokken te koop. Het lijkt heel eenzijdig, maar een brok bevat alle voedingstoffen die hij nodig heeft. Naast het basisvoer kan je muizen ook extratjes en lekkernijtjes geven zoals gekookte eieren of gedroogd brood. Zo zorg je voor extra diversiteit.

Natuurlijk hebben muizen naast voer ook water nodig.

Speciaal gemengd voer voor muizen

Verschillende fabrikanten zoals Versele-Lage, Supreme en Hopefarms hebben voer op de markt gebracht speciaal bestemd voor muizen. Dit voer bestaat hoofdzakelijk uit graan, zaden, noten en brokken. Veel voer is samengesteld op basis van plantaardige eiwitten en bevatten geen dierlijk eiwitten. Een muis in het wild eet naast zaden en noten ook insecten en eventueel bij toeval dood gevonden andere kleine knaagdieren. Daarom vinden sommige muizenkenners dit voer niet voldoende en vullen het zelf aan met bijvoorbeeld hondenbrokken of gedroogde wormen. Natuurlijk hebben de voerfabrikanten hierop ingesprongen en hebben ook voer op de markt gebruikt waar wel dierlijk eiwit inzit.

Wanneer je de voedingsstoffen van de verschillende voerfabrikanten vergelijkt, dan zul je zien dat het niet gelijk is en verschillen zit in hoeveel vitaminen, koper, ruw eiwit, ruw celstof en ruw as. Dit komt omdat de mening over wat precies in het voer moet zitten, verdeeld is.

Muizenvoer
Knaagdiervoer

Er zijn ook knaagdierenvoer bestemd voor algemeen groep knaagdieren waaronder de tamme ratten, hamsters en ook kleurmuizen vallen. Dit over bestaat eveneens uit graan, zaden, noten en brokken. Ook dit voer bevat meestal geen dierlijk eiwit. Ook al lijkt het dat het niet specifiek voer is voor muizen, vaak zijn de ingredienten redelijk hetzelfde.

Brokken

Naast de gemengd voer zijn er ook brokken te koop die bestemd zijn voor muizen. Deze brokken worden ook wel laboratoriumbrokken genoemd. Dit komt omdat laboratoria vaak geen gemend voer geven, maar brokken. Deze brokken bevatten alle voedingsmiddelen die muizen nodig hebben. Muizen hebben geen ander keuze dan deze brokken te eten en krijgt op deze wijze de voedingsmiddelen binnen. Een ander voordeel is dat voer bijna niet verspilt wordt. Dit omdat de brokken een lange bewaartermijn hebben en gegeven brokken niet weggehaald hoeven te worden. In bepaalde brokken wordt visproduct als diierlijk eiwit toegevoegd. De vraag is of dit wel goed is.

De basisbestanddelen waaruit brokken bestaan zijn ruw eiwit, ruw vet, ruwe celstof, calcium, fosfor, vitamine A, D en E.

Fruit, groente en lekkernijen

Afhankelijk wat je als basisvoer geeft, is het wel of niet nodig om vers groente en fruit te geven. Maar ongeacht of het nodig is, vinden muizen dit erg lekker en stellen ze het zeer op prijs dat ze het krijgen. Voorbeelden wat je kunt geven zijn stukje appel, peer, banaan, andijvie, sla, broccoli, wortel of een gekookt stukje aardappel. Houdt wel rekening mee dat het in kleine mate gegeven moet worden. Verschillende koolsoorten zet in de buik uit en veel groente- en fruitsoorten bevatten veel vocht. Te veel hiervan kan leiden tot diarree.

Andere lekkernijen zijn bijvoorbeeld een stukje gedroogd brood, , gedroogde stukjes banaan, stukje cornflakes, hardgekookt ei, stukje kaas, noten of een hondenbrokje. Het voordeel van harde extraatjes is dat het afslijten van de tanden bevorderd.

Chocola, drop, chips, snoep en koek moet je absoluut niet aan de tamme rat geven. Dit is voor muizen niet gezond. En het is vaak te zout. Beste is daarom ook om geen kattenbrokjes te geven. Omdat kattenbrokjes veel zouter zijn dan hondenbrokjes.

Dierlijk of plantaardig eiwit

De behoefte van eiwit is afhankelijk van de leeftijd van de muis. Jonge muizen moeten nog groeien en hebben meer behoefte aan eiwit. Eiwit kan je verdelen in dierlijk eiwit en plantaardig eiwit. Dierlijk eiwit is op later leeftijd moeilijk verteerbaar en te veel hiervan is voor de muis niet gezond. Veel eiwit is op latere leeftijd ook niet meer nodig, het is een bouwstof en de groei van cellen is op latere leeftijd minder. Een teveel van eiwit wordt omgezet in vet en is op die leeftijd zeer schadelijk voor de nieren.

Er zijn mensen die denken dat muizen dierlijk eiwit moet hebben. Dit is een fabel. Plantaardig eiwit wordt steeds meer als veiliger en gezonder dan dierlijk eiwit beschouwd. Plantaardig eiwit bevat namelijk minder zwavelbevattende aminozuren zoals methionine. Te veel aan dierlijk eiwit kan zorgen voor verzuring van het bloed en kan de botdichtheid aantasten, het immuunsysteem verzwakken en de nieren aantasten. Overmatig dierlijk eiwit kan ook groei van tumoren veroorzaken.

Gebrek aan en te veel aan voedingsstoffen

Een tekort aan eiwit, vitaminen of een ander voedingsstof kan leiden tot problemen. Hieronder een tabel met de verschijnselen wanneer sprake is van een gebrek.

Gebrek aanVerschijnselenTe vinden in
EiwitSlechte vacht, haaruitval, longontsteking, onvurchtbaarheid en slechte groei van jonge dieren, bijterigheid (bij teveel en bij te weinig)Erwten, bonen, soja, kaas
Vitamine ALongontsteking, huidslijmvlies- en oogbeschadigingen, groeistoornissen, diarree en algemene infectiegevoeligheid, krampen, kleine nestenWortelen, eigeel, vers groenvoer, bananen en andere fruit, kaas
Vitamine B-compl.Haaruitval, verminderde vruchtbaarheid, gewichtsverlies, verteringsstoornissen, trillen, zenuwverschijnselen, bloedarmoede, infectiesHavervlokken, groenvoer, fuit, klaver, hondenbrokken, graan
Vitamine CKan een rat zelf aanmaken, zal dus niet snel tekort hebbenGroenvoer, fruit
Vitamine DGroeistoornissen, verzwakte beenderen. Te veel vitamine D zorgt voor ontkalking van botten en kalkafzetting in vloedvatenMelkproducten, eigeel
Vitamine EOnvruchtbaarheid, spierontsteking, zenuwproblemen, bloedingen en slechte groei van jonge dierenEigeel, gekiemde granen, verse granen, groene groente
Vitamine K(Neus)bloedingen, slechte genezing van wondjes en groeistoornissen, wordt normaliter in de darmen gemaaktGroenvoer
CalciumVerlammingen, ontkalking van de botten en het afbreken van tandenMineralenprep., Melkproducten, sepia, veelzijdige voeding
KaliumGewichtsverlies, hartproblemen en ascites (vocht in de vrije buikholte)Fruit
NatriumKan alleen optreden bij zeer ernstige diarreeKaas, veelzijdige voeding
MagnesiumOnrust, prikkelbaarheid, krampen, diarree en haaruitvalGroenvoer, graan
IJzerBloedarmoede, maag/darmstoornissen en onvruchtbaarheidGroenvoer, graan, vlees
JodiumStofwisselingsstoornissen en schildklierafwijkingenGroenvoer, graan, water

Bron: tabel is afkomstig uit het boekje "De tamme rat" geschreven door Rob Dekker & Anne Lems. Deze gelden ook voor kleurmuizen.

Te veel van bepaalde voedingsstof kan eveneens tot problemen leiden. Een teveel aan vitaminen, zoals C, zal met de urine het lichaam verlaten worden. Toch is het niet altijd goed. Te veel aan vitaminen A kan leiden tot vermoeidheid, duizeligheid, misselijkheid, hoofdpijn en een vergroting van de lever. Een langdurige te veel van vitamine D kan schade aan hart, nieren en bloedvaten veroorzaken. En te veel van vitaminen E stapeling in verschillende weefsels optreden en hierdoor kan het de processen in die weefsels nadelig beïnvloeden.

Bij het zelf samenstellen van voer dient rekening gehouden te worden met de samenstelling en de hoeveelheid voedingsstoffen.

Ontlasting eten

Veel knaagdieren eten van tijd tot tijd hun eigen uitwerpselen. Dit wordt coprofagie genoemd. Dit is noodzakelijk omdat op deze wijze tijdens de spijsvertering vitamine B12 in de darmkanaal ontstaat. De knaagdieren krijgen deze vitamine binnen door hun ontlasting op te eten. Jonge muizen eten de keutels van hun ouders, omdat daar bacteriën inzitten die ze nodig hebben om in hun eigen darmen vitaminen B12 te kunnen aanmaken.

Water

Muizen drinken in hoeveelheid vergelijkbaar met met andere kleine knaagdieren zoals hamsters vergelijkt. Je kunt water in een waterfles geven of door middel van een waterbakje. Muizen willen een bakje met water wel eens omgooien of spitten het bodembedekking in het waterbakje. Een ander nadeel is dat wanneer het om een hoog waterbakje gaat en een muis jongen heeft, eventueel een jong die nog geen ogen open heeft, erin springt en niet eruit kan komen. Daarom is het beste om een waterfles te gebruiken. Wanneer muizen etenswaren krijgen met veel vocht erin (15% van het gewicht bestaat uit vocht) hoeven zij geen water te drinken en zal water comsumptie ook lager liggen.